Theo wikipedia, Cuộc di cư năm 1954 (tiếng Anh được gọi là Operation Passage to Freedom) là một cuộc di cư của gần một triệu người Việt từ miền Bắc Việt Nam (vùng tập kết quân sự do VNDCCH kiểm soát) đến miền Nam Việt Nam (vùng tập kết quân sự do Liên hiệp Pháp quản lý) trong những năm 1954–1955. Gần 310.000 người được đưa đến miền Nam bởi Hải quân Hoa Kỳ, và 500.000 dân được đưa bởi quân đội Pháp và Quốc gia Việt Nam.
Sau khi Pháp thất bại ở Điện Biên Phủ, ngày 20/7/1954, Hiệp định Genève được ký kết nhằm khôi phục lại hòa bình ở Đông Dương. Hiệp định nêu rằng sông Bến Hải, vĩ tuyến 17 Bắc được dùng làm giới tuyến quân sự tạm thời, chia Việt Nam thành hai vùng tập kết quân sự: quân đội VNDCCH tập trung tại miền Bắc, còn quân đội khối Liên hiệp Pháp tập trung tại miền Nam, các lực lượng chính trị được ở nguyên tại chỗ. Tập kết dân sự được diễn ra theo nguyên tắc tự nguyện.
Khoảng 700.000 đến một triệu người từ miền Bắc di cư vào nam (tính đến tháng 10/1955 thì có 885.480 người di cư vào Nam, còn tính đến đầu năm 1956 thì có 927.000 người di cư vào Nam, đa số trong đó là giáo dân.
Trong khi đó, có khoảng 45.000 – 85.000 dân thường và 100.000 binh sĩ chính quy của Việt Minh tập kết ra miền Bắc.
Cuộc đại di cư này đã hình thành nên một thế hệ mà cho đến nay vẫn được gọi là người “Bắc Năm Tư”.
Sau đây là những hình ảnh về cuộc di cư có số lượng dân cư lớn nhất trong lịch sử Việt Nam.
Trước khi di cư, người ta đem hết đồ đạc trong nhà ra ngoài sân để bán. Trong hồi ký, minh tinh Kiều Chinh kể lại hoàn cảnh lúc đó của gia đình bà như sau:
“Sáng sớm hôm ấy, bố và anh Lân khiêng tất cả đồ đạc trong nhà bày la liệt ra ngoài sân để bán: bàn ghế, đồ đùng, thậm chí cả bàn thờ. Các đồ vật quý giá thì bày trên bàn pingpong. Tất cả được đem ra bày bán, bán hết, không còn món nào trong nhà.
Khi hai cánh cổng sắt mở ra, người vào mua đông lắm, như một cái chợ trời nhỏ. Tôi ngơ ngác nhìn người ta chọn món này món nọ, bình phẩm chê khen, rồi trả giá, và sau đó khiêng đi những món đồ mà đã gần gũi, thân quen với gia đình từ bao năm qua…”
Khung cảnh đó có thể thế qua các bức ảnh sau:
Những hình ảnh nguowid di cư trên tàu hải quân Hoa Kỳ:
Một số hình ảnh tại trịa tạm cư:
Hình ảnh: manhhai flickr
